Hebben jullie dat ook? Zoveel cadeautjes die je ineens ‘moet’ maken als je over een geweldige naaimachine (BERNINA770QE) met borduurmodule beschikt, en de Bernina Borduur Software DesignerPlus 8 om alles in te bewerken? Het lijkt wel of alles ineens veel makkelijker is geworden om een snel cadeautje te maken.. en met snel bedoel ik eigenlijk niet écht snel, want er gaat toch best wel wat tijd in zitten. Een feit is anders ook dat ik gewoon cadeautjes verzin, om maar iets moois te kunnen maken met een doel… Misschien voor velen van jullie heel herkenbaar?

Zo is het ook met dit cadeautje: een boekenlegger. Nu kun je natuurlijk gewoon een smal boekenleggertje maken, maar gezien de voorstelling die erop moest, werd het een Boekenlegger – jawel, zo één met een hoofdletter.

Allereerst op Internet gekeken of er een standaard maat voor een boekenlegger is. Dat was dus niet zo: 52 x 210 mm was de gemiddelde maat, met variaties van 25 x 148mm tot zelfs 105 x 297 mm. Daar werd ik dus niets wijzer van. Ook toen ik op zoek ging naar een vorm kreeg ik écht vanalles te zien… kijk maar naar de afbeelding hierboven…

Dan maar zoeken naar het belangrijkste: het onderwerp dat op de boekenlegger moest komen – een zwaan (door ontvangster uitgekozen). Dit moest een borduurmotief zijn voor machinaal borduren, met bepaalde kleuren. Dat eerste was een flinke zoektocht, het tweede – de kleuren – is nooit een probleem, want die kun je aanpassen.

Uiteindelijk een hele mooie zwaan gevonden bij een borduurfirma, waar je motieven kunt bestellen en direct downloaden – prachtig maar wel wat groot: de afmetingen van het borduurwerk zelf zijn 94 x 239 mm. Enfin, dan maar een groot motief, geen probleem, of beter gezegd… eigenlijk wel goed, want op de achterkant moet een tekst komen en daar heb ik dan alle ruimte voor. Het wordt dan een gewone rechthoekige boekenlegger, geen bijzondere vorm. De voorstelling is al bijzonder genoeg.

Ik haal het borduurpatroon op in DesignerPlus 8, ik had vantevoren de extensie .EXP gekozen. Wat mij direct opviel, is dat de kleuren van het borduurwerk er totaal anders uitzien van ze eigenlijk zouden moeten zijn – dat gebeurt heel veel als je kant-en-klare borduurmotieven ophaalt.

In de eerste instantie zou je denken dat er iets verkeerd is gegaan. Dat is gelukkig niet het geval: de reden dat dit gebeurt is dat het borduurmotief bij borduurfirma’s ontworpen wordt in een bepaald format, en – omdat je borduurmotief digitaal gerenderd wordt (renderen = een computerafbeelding tot stand doen komen door het genereren van een digitale afbeelding uit een driedimensionaal model) – de software of je borduurmachine het in een ander format bekijkt. Je kunt dit heel eenvoudig aanpassen.

Bij erkende borduurfirma’s wordt altijd een kleurenkaart meegeleverd, en dan is het een kwestie van die kleuren opzoeken en aanklikken per onderdeel, of gewoon je eigen kleuren kiezen.

Vaak pas ik een gekocht borduurwerk aan, omdat ik andere kleuren wil gebruiken – soms vind ik de kleuren van een bestaand motief niet mooi of niet passend bij het werkstuk dat ik ga maken. Als je je borduurmotief via een Amerikaanse borduursite download, kun je vaak aparte Color Change Sheets downloaden bij je motief – zo ook bij dit model. En ze heten niet voor niets ‘color change’ met de nadruk op ‘change’, want je mag wijzigen wat je wilt.

Handig bij deze firma is dat ze bovenaan de kleuren op de borduurvolgorde aangeven (daarom komen kleuren vaker voor op zo’n lijst, ze worden op meerdere plekken in het borduurmotief gebruikt), en daaronder de daadwerkelijke garens/kleuren. Zo zie ik dat ik maar 8 kleuren/garens hoef te gebruiken, terwijl er 13 kleuren op het bovenste gedeelte staan, wat betekent dat ik – als ik dat zou willen – 13 verschillende kleuren zou kunnen gebruiken… Dat geeft mij direct weer de mogelijkheid om zelfs een bestaand borduurmotief helemaal naar mijn hand te zetten.

Als je zo’n kleurenkaart uitprint, kun je – als de kleuren naar je zin zijn – de kleuren en volgorde van borduren gewoon aanhouden. Als je liever je eigen merk borduurgaren gebruikt, dat anders is dan op de kleurenkaart aangegeven staat, kun je naast de aangegeven kleur je eigen kleuren noteren: zo hoef je de kleurenkaart niet te wijzigen en kun je snel gaan borduren.

Maar ik wil juist wijzigingen aan brengen, dus ga ik alle kleuren handmatig aanpassen via de software. Ik klik op vakje no. 1 (niet het linkervakje, maar het 2e vakje) bij het Kleurenpalet – daarna zet ik bij ‘Mijn Garens’ het kleurnummer van mijn keuze bij het garen van mijn keuze – en klik op enter (of dubbel klikken op de kleur), en de nieuwe kleur verschijnt in vakje no. 1. Zo ga ik alle 13 vakjes af. Daarna haal ik de ongebruikte kleuren weg en ik heb een prachtig borduurmotief, bijna hetzelfde als het origineel… maar ga toch nog wat wijzigen.

De kleuren mogen wat levendiger en ik weet dat degene voor wie ik deze boekenlegger ga maken houdt van felgroen, paars, blauw en turkoois… De achtergrondkleur wordt een zachtgeel – en dat wil ik ook eerst bekijken, want bij de ruitjesachtergrond krijg ik niet echt de indruk hoe het op stof uit zal komen.

Allereerst zet ik de zwaan even in de juiste maat borduurring: hij is te groot voor de Oval ring (daar gaat hij voorbij de veiligheidsmarge binnen de rode lijnen), maar veel te klein voor de Jumbo Hoop – het wordt toch de laatste, omdat ik geen tussenmaat heb. Dan haal ik voor het zicht ook even het raster en de liniaal weg, om een beter beeld te krijgen als ik straks voor een achtergrondkleur of -stof kies.

Daarvoor klik ik bovenaan de menubalk op ‘Ontwerp’, en op het pull-down menu op ‘Achtergrond’.

Een nieuw menu verschijnt: eerst maar eens een zachte gele kleur uitkiezen die bij de stof die ik ga gebruiken past. Ik kies voor een effen kleur – het hokje voor dat balkje staat al aangevinkt. Daar klik op het pijltje rechts van de huidige kleur, en bij het kleurenmenu op ‘More Colors’, omdat ik mijn eigen kleur uit wil kiezen. Daar zoek ik een kleur en klik dan op ‘OK’.

Verder staat ‘Kleuren binnen het inspanraam’ aangevinkt, is ook goed – ik hoef de achtergrond van het volledige scherm niet van kleur te zijn veranderen, alleen binnen de ring. ‘Fabriek artikel’ – oftewel kledingstuk ed. – gebruik ik niet, anders zou je dat aan kunnen vinken. (Je ziet vanzelf dat je óf voor het ene, óf voor het andere moet kiezen – de rest wordt dan uitgeschakeld).

Tja, zo is het inderdaad beter te zien, maar of dit nu een goede keuze is? Je ziet overigens teveel van de stof, want voor de boekenlegger ga ik niet de stof inspannen (zie verderop), maar wordt dit formaat afgesneden.. in ieder geval krijg je een redelijke indruk.

Ik maak weer een ‘Afdrukvoorbeeld’ (Algemene taakbalk) omdat ik altijd graag een print heb waarbij ik via het raster kan zien hoe de plaatsing van het motief in de ring (midden enz.) moet komen, maar ook de volgorde van garens direct zie met alle gegevens.

En dan ga ik het motief bewaren, en op mijn USBstick zetten om naar de machine te kunnen brengen. Ik klik bij de menu balk boven op ‘Bestand’, dan op ‘Schrijf naar kaart/machine’, klik op de EXP button en vul de naam van mijn bestand in. En klaar…

Ik controleer wel altijd of alles ook goed op de USBstick is overgekomen: daarvoor ga ik naar verkenner van mijn computer en bekijk de bestanden: ik zie 3 stuks: een .BPM (foto), een .EXP (motief) en een .INF (info) – alles is ok.

Dan borduren: zoeken en zoeken tussen de stoffen, maar wat ik ook zoek GEEN lichtgele stof… dan maar een lichte geelgroene met wat wit – een batik met zachte tinten, die goed past bij de kleuren van het borduurwerk. Kan ook, geen probleem.

Omdat het om een groot borduurraam gaat (Jumbo) en ik geen grote hoeveelheid stof wil ‘verbruiken’, ga ik alleen een versteviging inspannen. Ik kies voor 2 lagen Cut Away: dit omdat het motief 50311 steken bevat, dus heel dicht geborduurd wordt maar ook omdat ik de Cut Away helemaal laat zitten na het borduren – dat geeft dan al stevigheid aan de boekenlegger.

De eerste laag span ik in en de tweede laag en het stuk batik ( allebei vantevoren opgemeten en ruim op maat gesneden) plak ik (beiden apart) met Lijmspray op de versteviging – zwevend zoals dat heet – eerst de versteviging dan bovenop de stof.

Om de batik stof te plaatsen, weet ik dat ik dat niet vanuit het midden moet doen – ik heb vanwege het gebruik van de 770QE niet de beschikking over de hele breedte van de ring – links mis ik 5 cm. Dat heeft met instellingen te maken. Ik ben allang blij dat ik hem kan gebruiken. Maar het is wel goed om te weten dat de stof meer naar rechts moet – dat kon je overigens al zien bij de afbeelding die hierboven geplaatst is, waarbij de het motief in de ring ziet staan.

Je kunt overigens de plek van de ring altijd verschuiven – iets naar rechts of naar links, naar boven of naar onderen. Ik controleer altijd of alle vier de hoeken op de juiste plek komen en pas het eventueel dan aan.

Daarna heb ik rondom de stof alles met een stiksteek even vastgenaaid op de naaimachine – dan weet ik zeker dat de stof niet alsnog loslaat en dubbel komt te liggen tijdens het borduren – dat is me helaas vaker gebeurd. En ja, ik weet dat je een rijgsteek kunt toevoegen aan je borduurwerk, maar ik had het motief al op mijn USBstick geladen toen ik daar aan dacht… dan maar deze oplossing.

Alles op z’n plek, juiste voetje opgezet en gekozen via display, juiste ring (Jumbo), dan gekeken of alle vier de hoeken op de goede manier geborduurd gaan worden, ook bekeken…. alle Sulky Rayon garens klaargezet, DecoBob (bijpassende kleuren) als ondergaren opgespoeld…klaar om te borduren dus.

Uiteindelijk – na lange tijd garens wisselen en wachten – was het borduurwerk klaar. Ring los, stof van de eerste laag Cut Away losgeknipt door ‘rondom’ de stof en 2e laag Cut Away te knippen. Voordat ik deze voorkant van de boekenlegger af snij, ga ik het nog wat quilten: ik neem een luchtige tussenvulling en een ecru stof, leg die op elkaar met het geborduurde gedeelte bovenop en quilt langs de buitenranden rondom de figuren en aan de binnenkant ook rondom de figuren. Daarnaast maak ik in de ‘lege’ delen van de stof nog wat quiltlijnen om deze buitenkant plat te maken. Pas als de achterkant er tegenaan zit, zal ik alles op maat snijden.

Dan het tweede deel van de boekenlegger met de zwaan: de tekst voor de achterkant – de vraag van de opdrachtgeefster was of er ook een mooie tekst op de achterkant gemaakt kon worden (dus eerst ‘even’ een gedicht gemaakt).

Teksten kun je op allerlei manieren maken: via Artwork maar ook direct in Borduur Canvas – dat laatste ga ik doen, zodat ik meteen kan zien hoe alles op dezelfde maat in de Jumbo ring past. Bij ‘Digitaliseer’ klik ik op ‘Belettering’ en open daarmee ‘Object eigenschappen’. Daar kan ik de tekst in gaan voeren.

Allereerst een leuk lettertype uitgezocht voor mijn gedicht: Run Murray Hill – een borduur-lettertype. Het leuke van dit lettertype is, dat het net lijkt of alles handgeschreven is – altijd beter dan mijn eigen handschrift..

Hoogte gezet op 11.00mm, karakter spatiëring op 1.09 mm (een kwestie van steeds uitproberen – de tekst moet op een bepaalde maat komen), en steeds een spatie tussen de regels gezet, zodat de tekst iets meer verdeeld over de hoogte kwam.

Nog even gekeken of de tekst toch in de Ovale borduurring gezet kon worden en ja hoor – dat past, want alles blijft binnen de ‘veilige’ marge.

Tekst/motief bewaard, op USBstick gezet en daarna uitborduren – op dezelfde manier als bij de zwaan, maar dan met één laag Cut Away ingespannen en de stof ‘zwevend’, via lijmspray opgeplakt.

Na borduren beide delen vochtig gemaakt met de plantenspuit en plat laten opdrogen.

En daarna het afwerken: Om de zwaan wat bijzonder reliëf te geven, heb ik een ecru achterkantstof genomen, daar een luchtige tussenvulling opgelegd en de geborduurde zwaan (met 2x Cut Away) erachter daarop gelegd. En door al deze lagen heen heb ik uit de vrije hand gequilt: Borduurvoetje #26 had ik er nog opzitten – daar kun je ook mee (vrij) quilten. Wel eerst de borduurmodule eraf gehaald. Met licht garen ben ik rondom de zwaan en de sierkrullen gegaan. Een paar details toegevoegd en aan de zijkanten uiteindelijk in heen- en weergaande banen gequilt, dicht op elkaar. De hoeken uiteindelijk ook…

De voorkant en achterkant afgesneden tot het formaat dat ik wilde hebben – 12,5 x 27 cm. Hier kun je de tekst goed lezen, maar voor degenen die het écht willen weten, even het gedicht:

This bookmark swan,
feathers of white,
separates these pages
with delight.
She holds your book
at all times,
when reading prose,
poetry and rhymes.

Daarna een UHU stift gepakt, beide delen – voor- en achterkant- op elkaar geplakt waarbij ik het hele oppervlak van de achterkant van de zwaan ingesmeerd heb – ook goed bij de randen.

Even gewacht totdat alles goed op elkaar zat en met voetje #97D en Dualtransport een dichte zigzagsteek door alle lagen heen op de randen gezet – 2 x, want bij de 1e keer zag ik nog teveel van de ondergrond door alles heenkomen. Bovendien wordt deze zigzagrand bij 2 x ook voller en houdt de randen van alle lagen goed vast. Het leuke Tutti/Wonderfil gemêleerde garen geeft een prima effect en maakt het werkstuk helemaal af.

Door alle lagen – achterkantstof met tekst, daar 1 laag Cut Away achter, ecru stof, luchtige tussenvulling, 2 lagen Cut Away en borduurwerk aan de voorkant – is deze boekenlegger redelijk dik geworden. Niet al te stijf, maar wel zodanig strak dat er geen karton of iets dergelijks tussen gezet hoefde te worden. Door de lijm blijft alles goed op elkaar zitten.

Is het geen plaatje geworden? Ja, hij is groot uitgevallen. Maar degene voor wie deze boekenlegger wordt houdt ook van het lezen van tijdschriften, en dan kun je zo’n formaat prima gebruiken.

Toch leuk om af en toe een praktijk-gerichte les tussendoor te doen, volgende keer weer wat meer op techniek. Kijk je de volgende keer dan weer mee?

Borduurgroeten
Sylvia Kaptein
Sylvia’s Art Quilts Studio
www.sylviasartquilts.nl
[email protected]

Bewaren