BERNINA Corporate Blog –Machinaal borduren vertoont een enorme opmars. En helemaal terecht. Heel wat BERNINA-machines hebben reeds een mogelijkheid om een borduurmodule aan te sluiten. Sommigen schaften die reeds aan, anderen plannen dit voor een toekomstige uitbreiding. Daarnaast is er ook de BERNINA 700, die enkel borduurt, maar niet naait. En de start met het borduren geeft je een enorm gamma aan creatieve mogelijkheden! Machinaal borduren – de eerste stapjes
Maar voor sommigen is dit borduren nog wat wazig. Spijtig dat je niet op een morgen opstaat en het allemaal onder de knie hebt. Maar het leerproces is tegelijk ook een zalig pad van ontdekken, nieuwe ideeën, uitzoeken en stap voor stap leuke projecten maken.
Vergeet niet goede vriendjes te worden (te blijven) met je BERNINA verdeler en de verkoopster van de benodigdheden. Die hebben een schat aan goede raad voor je klaar. Ook op de sociale media vind je veel informatie. Zoek mensen uit je buurt met dezelfde hobby, wissel informatie uit of organiseer een gezamenlijke borduurnamiddag. Een aanrader!
Misschien even wat algemene uitleg?
De techniek
Bij het borduren met de machine klik je een borduurmodule vast op je machine. Op die module bevestig je een borduurring (in het Engels ‘hoop’), die onder de naald bewogen wordt. Zodra je op startknop gedrukt hebt, hoef je dus niets meer te doen, behalve een nieuwe kleur garen inrijgen. Het stoftransport wordt uitgeschakeld (op de BERNINA 700 is er zelfs geen stoftransport aanwezig).
In je machine vind je een waaier aan borduurpatronen of laad je een borduurbestand op, dat door de machine gelezen wordt. Zo wordt de module gestuurd om de stof op de juiste manier onder de naald te bewegen en de lijnen, het vlak of de letters te borduren. Wanneer je klaar bent met een vlak stopt de machine automatisch, je neemt een nieuwe kleur en je drukt op de start-knop om het bestand verder te borduren. Je gebruikt dus geen pedaal.
Borduurring en versteviging voor de eerste stapjes
Je gaat de stof opspannen in een borduurring, die past op de module. De borduurringen bestaan in heel wat verschillende afmetingen, van 5 x 7,2 cm tot 26 x 40 cm voor de 800-reeks. Voor elk wat wils dus.
Wanneer je de stof inspant in de ring, moet je stof ook verstevigd worden. Er bestaan heel wat soorten:
- Lichte – middelmatige – zware versteviging. Hoe gevulder het borduurpatroon, hoe steviger je versteviging mag zijn.
- Knipvlies knip je weg na het borduren. Het is steviger en wordt gebruikt voor elastische stoffen.
- Scheurvlies kan je dus gemakkelijk wegscheuren. Na veelvuldig wassen kan dit gedeeltelijk wegwassen en zo minder stevigheid geven aan het borduursel. Het wordt gebruikt voor minder gevulde borduurbestanden en voor niet-rekbare stoffen.
- Wegwasbare film of vlies lost gewoon op in water. De lichte film gebruik je bovenop een handdoek of dikke polige stof (bv fleece) om te voorkomen dat je borduursteken wegzinken in de stof. Het dikkere vlies gebruik je bijvoorbeeld om een kanten vorm te verstevigen, hieronder meer daarover.
- Kleeffolie (filmoplast) wordt gebruikt voor stoffen die je moeilijk kan opspannen in de ring (teveel elasticiteit, te teer) of voor een moeilijke plaats (te dikke naden dichtbij de plaats waar je wil borduren, de rand van de stof).
- Je kan de stof ook bevestigen bovenop de ingespannen versteviging door je versteviging met tijdelijke kleefspray in te spuiten.
Hoe het opspannen in zijn werk gaat, zie je in dit filmpje.
Waar kun je deze versteviging aankopen? Je kan ze online vinden, ofwel in een bakstenen winkel in de buurt. Online misschien iets goedkoper, maar onderschat het contact met de verkoopster van vlees en bloed ook niet! Ze kan je geweldig veel tips en tricks leren, je blijft op de hoogte van workshops, je ontmoet er andere klanten met dezelfde hobby en er zijn ook regelmatig kortingsacties…
Voor het borduren zelf gebruik je een borduurvoet. Standaard is de persvoet nr 26, dit is een borduurvoet met druppelvormige opening.
De steekvorming is zo afgesteld dat de verknoping van de steek net onderaan de stof komt. De steek moet net en strak gevormd worden, maar mag toch de stof niet samentrekken. Indien dit wel gebeurt, moet je de spanning van de machine bijstellen.
De borduurbestanden voor machinaal borduren.
In de machine vind je een aantal motieven en lettertypes. Wanneer je die gaat combineren kom je tot heel persoonlijke creaties. Daarnaast heeft BERNINA ook een aantal patronen die je gratis kan downloaden. Dit zijn enkele excellente patroontjes om als starter mee te beginnen. Je kan er ook verschillende van op één project borduren of combineren met tekst. En ook op de site bij de info over het magazine Inspiration kun je nog meer patroontjes vinden (klik op een editie, en dan opent de info met mogelijkheid de patronen te downloaden).
Elk merk machine heeft zijn eigen specifieke opbouw. Die kan je herkennen aan de extensie. Dat is de code aan het einde van een bestand. Bij het aanklikken van een patroon dat je gaat downloaden, kan je kiezen uit een hele rij. Soms moet je niet kiezen en komt je download in een gecomprimeerd pakket met alle bestanden voor de verschillende merken machines samen. Voor de BERNINA – machines, kies je dan voor de bestandsextensie exp. Er zijn veel sites waar je borduurpatroontjes kan kopen. Sites met kooppatronen bieden dikwijls ook gratis patronen aan (freebies). Meestal moet je dan wel intekenen voor een nieuwsbrief of registreren voor de downloads.
Hier vind je de Bernina borduurmotief designstudio. Als je de link volgt, kom je bij Embroidery Design Studio. Bij designs vind je ook de gratis bestanden (free designs). Echt de moeite om daar eens rond te neuzen. De kooppatroontjes zijn uiteraard ook heel leuk!
Het overbrengen van het borduurbestand naar de machine kan via een USB-kabel, ofwel via een USB-stick.
Borduursoftware
Het is nuttig de gratis software Artlink 7 te downloaden, waarin je heel wat nuttige functies vindt. Het kan worden gebruikt als transferprogramma/hulpmiddel als je motieven uit internet gaat downloaden en naar de machine wil transfereren.
Met de software Borduursoftware 8 heb je een enorme uitbreiding van mogelijkheden om zelf bestuurbestanden aan te maken. Momenteel is Sylvia Kaptein bezig met een reeks berichten rond de software om alles duidelijk uit te leggen.
Materiaal voor machinaal borduren
Gebruik degelijk materiaal. Het heeft geen zin om mislukkingen weg te gooien omdat ze met slecht materiaal gemaakt zijn. Opeenvolgende draadbreuk bijvoorbeeld vind je bij het borduren ook niet leuk!
Voor elk project kun je een aangepaste BERNINA naald vinden. In de instellingen van de BERNINA 700 krijg je advies bij het kiezen van de juiste naald.
Borduurgaren is anders dan naaigaren: meestal heeft het een glans, die kan verschillen van intensiteit volgens het soort garen dat je gebruikt. Het is dun en glad. Je ziet het zo van het klosje afwikkelen als je het vastpakt. Voor BERNINA machines is Mettler borduurgaren een goede keuze! Het is sterk, glad, licht- en wasbestendig. Ik startte met een set van 18 kleuren Mettler Poly Sheen en mag na enkele berichtjes over de BERNINA 700 ook zo’n setje verloten. Houd ze in de gaten :).
Het ondergaren is speciaal ontwikkeld voor de borduurmachine. Het is dunner dan naaigaren, maar wat steviger dan het borduurgaren. In principe neem je voor de onderdraad éénzelfde kleur voor het hele project. Meestal wit of zwart, maar rood bestaat bijvoorbeeld ook. Een uitzondering op deze regel is wanneer je een losstaande applicatie wil maken en de rand van beide kanten moet zichtbaar zijn. Dan neem je voor de rand ook onderdraad of borduurgaren van dezelfde kleur als de bovenkant van het werk. Een andere uitzondering is vrijstaand kant, meer daarover hieronder bij FSL.
Er bestaan heel wat speciale scharen. je gewone naaischaar kan je uiteraard ook gebruiken. Wat je daarnaast nodig hebt is een klein schaartje met scherpe punt. Vooral bij het wegknippen van losse draadjes, wil je dicht bij de stof afknippen op de voorkant van het werk. De draadjes op de achterkant ga je best niet erg dicht afknippen, anders kun je mogelijk de draadknoopjes mee afknippen en dan riskeer je dat de draad gaat lossen. Zo’n schaartje hoeft niet per se duur te zijn, het mijne kocht ik in het hobbyrek van een populaire winkelketen. Je loopt ook wel eens kans dat het op de punt valt en dat geeft braampjes die het borduursel kunnen beschadigen bij het afknippen.
En wat is ITH en FSL bij machinaal borduren?
Je komt deze termen regelmatig tegen wanneer je informatie verzamelt.
ITH is de afkorting van de Engelstalige term ‘In the Hoop’, ‘In de Ring’ of ‘In het Borduurraam’ dus. Dit betekent dat het gaat om een project dat volledig in de borduurring gemaakt is. Er komt geen naaimachine aan te pas. In enkele opeenvolgende stappen laat je de borduurmachine de juiste omtrekken stikken om het project af te werken. Meestal is er een kleine afwerking nodig door met de hand dicht te naaien of zo.
voorbeeld maakt het duidelijker: je borduurt een knuffel met de omtreklijn, een gezichtje, eventueel handjes, voetjes, een versiering of een naam op de romp. Wanneer dit klaar is, leg je een ander lapje bovenop het eerste, met de goede stofkant naar beneden. Je borduurt de omtreklijn opnieuw, maar laat een stukje open om te keren. Wanneer je de stof uit de ring haalt, knip je rondom 1 cm naad aan de knuffel, keert hem binnenstebuiten, je vult hem op met een zachte vulling en naait het keergat met de hand dicht. Helemaal in de ring gemaakt dus.
FSL is de afkorting van ‘Freestanding Lace’, vertaald betekent het ‘Vrijstaand Kant’. Het gaat dus om een project waarbij een kant-effect bekomen wordt door de opbouw van de steken in het patroon. Het is een luchtig patroon, dat geborduurd wordt op wateroplosbaar vlies. Na het borduren wordt het vlies weggespoeld (niet knijpen, wringen, zwieren en wrijven, want dan zijn alle restjes vlies ook mee weggespoeld en verliest het stuk zijn stevigheid) en zie je alleen nog de borduurdraad. Hiervoor moet je wel dezelfde onder- en bovendraad kiezen. De sterren op de foto hier onder, zijn een voorbeeld van FSL. Betoverend!
foto uit BERNINA Inspiration nr 48, herfst 2010
Je gaat starten met borduren en je wil…
Ik weet het allang, want dat wilde ik namelijk ook 🙂 : je gaat een naam borduren op een handdoek en een decoratie op een T-shirt. Mag ik dit even afraden als startproject? Probeer iets uit op niet-rekbare stof. Neem een stevige katoen en maak een leuk tasje.
Voor de handdoek is er de moeilijkheid van de lusjes: hierop zal je wegwasbaar vlies nodig hebben (je kan dit op de hoekjes vastspelden). Neem geen kleeffolie als versteviging, je zou de lusjes van de stof beschadigen bij het wegtrekken. Het T-shirt is dan weer zo elastisch dat je moet opletten het niet te rekken bij het inspannen. Eerst maar wat oefenen op een oud T-shirt of een rest tricot en het borduren zelf wat onder de knie krijgen.
Nog een tip: wanneer je een borduursel wil maken op een zelfgemaakt kledingstuk is het wel praktisch om wat extra stof te voorzien. Zoek waar het patroondeel komt te liggen waarop je wil borduren (en kies voor het borduursel zo dicht mogelijk tegen een kant) en teken dit duidelijk af. Zet eerst het borduursel op de stof. Indien er iets zou misgaan, is niet je hele lap stof verloren…
En onthoud: in je eigen Borduurland ben jij de koningin! Technische mankementen wil je niet, maar op creatief vlak sta jij aan de top! Jij kiest hoe of wat je wil maken, welke kleur (zet een paarse koe naast een blauw kalf als je dat wil), je beslist zelf waar het gaat staan op je kledingstuk. En stel dat het wat vreemd uitvalt? Vertel dan maar dat het kunst is, en stel het te koop voor een hoge prijs! Wie weet werkt het wel… 🙂
Ben ik hier nog een basistip vergeten? Laat het mij maar weten! Heb je nog vragen rond het borduren? Aarzel dan niet ze te stellen. Indien mogelijk helpen we je, of we kijken hoe we je vraag kunnen beantwoorden. Go, go, girls (& gents)! Machinaal borduren – de eerste stapjes zijn een feit!
Ik ben een beginner
Erg leuk blog Bea. Je schrijft duidelijk. Veel plezier met je nieuwe vriendin.
Bjorn, dank! De vriendschap is er al zeker! Ook voor jou veel succes toegewenst met de V8! Nieuwe creatieve horizonten 🙂 …
Bedankt voor je verhaal, Bea. Ik heb een B780 en wil graag meer leren over het borduren. Vooral het “stabilizers”-verhaal was heel welkom. Ik ga je zeker volgen!
Sjaantje, Ik vermoed dat de functies in de machine grotendeels gelijklopend zijn voor de B780 als voor de B700. Stel maar alle vragen die in je opkomen! We zoeken dan wel naar antwoorden!
Helder verhaal Bea, met de B700 heeft BERNINA er weer een topper bij. Ik wens je een leerzame en leuke ontdekkingsreis met deze machine. Je berichtjes ga ik volgen.
Dank je! Een prachtige en krachtige machine!