Veel borduursters- en quiltsters vragen mij regelmatig, wat er allemaal bij komt kijken als je je eigen ontwerpen maakt. Sommigen denken dat dat in een dagje gebeurd is, maar niets is minder waar: het kost veel tijd en moeite om met iets goeds te komen… In mijn studio op zolder ben ik heel vaak allerlei tekeningen aan het maken, waarvan uiteindelijk een aantal goed genoeg zijn om daadwerkelijk in een project om te zetten. Vaak gebeurt dit aan de hand van een opdracht, maar ook wel omdat ik iets uit wil proberen. Daarom laat ik dmv. mijn Keltische Paradijsvogel ©* zien hoe alles in zijn werk gaat: ik heb veel tekeningen gemaakt (meer dan 10 stuks), die ik allemaal bij elkaar leg om er uiteindelijk één uit te kiezen: het definitieve ontwerp. Op die tekening heb ik alle lijnen nog dikker/zwarter gemaakt, en daarna via scannen in mijn computer gezet als .jpg.

Via een tekenprogramma op de computer (vergelijkbaar met CorelDRAW) zijn daarna de lijnen weer ‘overgetrokken’. Zo worden de lijnen netter gemaakt, rondingen beter en alle ‘objecten’ gesloten (belangrijk als je de vlakken/objecten wilt inkleuren). De nummers die je op de vlakken ziet staan geven in de eerste instantie de hoeveelheid kleuren aan, al heb ik bij ‘6’ uiteindelijk voor 4 kleuren gekozen.

Dan print ik de tekening uit, en ga hem met de hand inkleuren, om te zien hoe ik het straks wil hebben. Ik kleur niet alles in, alleen delen om een goede indruk te krijgen (en zet er weer allerlei aantekeningen bij).

Hierna wordt de tekening in hetzelfde tekenprogramma op de computer ingekleurd: alle vlakken binnen de zwarte lijnen krijgen hun eigen effen kleuren: dit omdat de V8 software via Artwork Canvas, waar ik de tekening straks in ga ophalen, alles goed moet herkennen. Je ziet dat de vlakken mooier zijn ingekleurd dan dat ik het met de hand deed… ook heb ik er al wat Sulky Rayon kleuren bij gezocht, althans, de kleurnamen erbij gezet om straks in de V8 software te kunnen aanklikken. Op de afbeelding zie je de printout.

Overigens, voordat ik alle gegevens erbij ga zetten, bewaar ik de afbeelding – zodra ik qua opzet en kleuren tevreden ben – als .BMP, die ik ophaal in Artwork Canvas via ‘Afbeelding invoegen’, die ik op het werkblad zet, en – geselecteerd – iets verklein en via ‘P’ van mijn toetsenbord centreer. Omdat de tekening goed ingekleurd is, en alle randjes eromheen goed zwart zijn, hoef ik dit niet te bewerken, maar kan het – volledig geselecteerd – direct converteren naar de Borduur Canvas.

Wat ik zie is dat bepaalde kleuren niet goed doorgekomen zijn bij het converteren: het paars van de kopveren is ook blauw geworden. Dat kan ik allemaal heel simpel herstellen.

Ook zie ik dat er verschillende vulsteken aanwezig zijn, kennlijk willekeurig: Stiksteekvulling (wat ik graag wil) en Satijnsteekvulling. Dit heeft allemaal te maken met hoe V8 mijn tekening en kleurvlakken ‘ziet’, en kan ik eenvoudig bijwerken. Overigens: de roze randen zijn de outlines: de kleur is vanwege het geselecteerd staan (ze zijn zwart).

Mijn bedoeling is om voor alle vlakken de Stiksteekvulling te gebruiken. Daarvoor klik ik op de vlakken die in Satijnsteekvulling staan afgebeeld, en wijzig dit terwijl ze geselecteerd zijn. Dat kan ik per vlak doen, maar ook met meerdere tegelijk, door de Ctrl toets ingedrukt te houden. Het beeld heb ik wel vergroot, omdat ik anders meer op de outlines zat te klikken dan op de vulvlakken.

Waarom ik de Satijnsteek niet gebruik? Omdat er brede vlakken zijn, waarbij de Satijnsteek over brede stukken gemaakt moet worden – dan is de Stiksteekvulling met tussenstappen beter, omdat dan alles tussendoor vastgezet wordt. Toegegeven, het heeft minder glans, maar een goed uitgevoerd borduurwerk vind ik belangrijker.

Alles wat aan vlakken te vinden was, heb ik nu omgezet in de Stiksteekvulling.

Maar nu moeten de juiste kleuren nog geselecteerd worden. Hiervoor ga ik naar de docker ‘Mijn Garens’. Daar heb ik ‘Sulky’ als standaard garen/mijn garen staan. Ik werk daar graag mee: de Sulky Rayon Wt40 geeft een mooie glans!

Staat jouw favoriete garen er niet bij? Dan kun je die ‘ophalen’, of zelf maken. Klik bij ‘Mijn Garens’ op het icoontje linksboven ‘Garen-kleurkaarten’, en kijk wat er in het rechter vlak ‘Mijn overzichten’ staat. Je kunt links alle beschikbare garens bekijken en met het enkele pijltje/naar rechts verplaatsen, zodat het bij jouw overzichten komt. LET OP: zet niet teveel merken/soorten garens in het rechtervlak: ze komen bij de docker ‘Mijn Garens’ dan allemaal door elkaar te staan, zodat het lastig zoeken wordt. Kies één soort waar je mee wilt werken. Klik na het kiezen van je merk op ‘OK’ en dit garen staat in de docker klaar voor gebruik.

Voor de staartveren kies ik een mooie kobalblauwe kleur uit: Sulky Rayon 40 kleur 942-1535. Het cijfer vul ik volledig in bij de bovenste balk ‘Geef code of naam op’: ik hoef het alleen maar in te tikken, niet op ‘Enter te drukken’, en de gekozen kleur staat er al. De code voor het kleurnummer 942 is belangrijk om ook op te geven, zodat V8 het soort garen herkent: als je alleen het kleurnummer 1535 zou invullen, dat er niets gekozen wordt, omdat V8 dit niet herkent.

Om nu alle staarveren in één keer in kleur 1535 te veranderen, klik ik vantevoren weer die delen aan, gebruik dus de Ctrl toets om alles geselecteerd te houden, en dubbelklik dan op het balkje met de ‘nieuwe’ kleur. LET OP: als je hierbij een object vergeet, ga die dan niet naderhand ook dezelfde kleur geven, want dan kiest V8 twee keer die kleur. Klik liever op ‘Ongedaan maken’ en begin opnieuw. Kleur je elk vlakje bv. apart in, dan krijg je net zo’n lange lijst van dezelfde kleur als er vakjes ingekleurd worden – dat zie je terug op het afdrukvoorbeeld, nadat je je borduurmotief bewaard hebt.

Controleer bij de docker ‘Kleurenfilm’ of de objecten met dezelfde kleur in één vakje staan: dat betekent dat je borduurmachine ze achter elkaar maakt, en je niet tussendoor van kleur hoeft te wisselen. Ik zag verschillende vakjes met hetzelfde kleurnummer vooraan: die heb ik naar elkaar toegeschoven (muis klikken op een vakje en deze slepen naar boven of naar beneden om bij dezelfde kleur te zetten).

Als je het lastig vindt om dit te doen, maak de docker ‘Kleurenfilm’ dan smaller, door de brede grijze balk links naar ‘rechts’ te duwen – alle vakjes worden verkleind, waardoor je er meer tegelijkertijd kunt zien en beter kunt opschuiven. Je kunt dit doen als je met de cursor van je muis op deze balk gaat ‘staan’, en een dubbele pijl ziet (pijl naar links pijl naar rechts, wat betekent dat deze docker twee kanten op gezet kan worden. (Als je aan dezelfde grijze balk ‘trekt’, dus naar links zet, worden de vakjes groter). Kijk of er dezelfde kleurnummers staan, en sleep deze vakjes op elkaar.

Daarna is het zaak om de borduurvolgorde te bepalen: door het op elkaar schuiven van de kleuren kan dit gewijzigd zijn. Ik bepaal nu zelf wat ik het eerste laat borduren, maar let er wel op dat de outline steken (zwart) als laatste gemaakt worden (dat doet V8 zelf). Het zwarte oog wil ik als laatste laten borduren, voordat de outlines gemaakt worden, omdat ik dan niet van kleur hoef te wisselen: zwarte oog en outlines worden allebei gemaakt van Sulky rayon nr. 1005.

De volgorde heb ik aangepast volgens een logische opzet: het ziet er direct al een stuk netter uit.

Dit ga ik nog eerst even bekijken via ‘Steek-speler’: altijd doen voordat je je borduurmotief naar je borduurmachine brengt.

Let trouwens niet op de kleurenweergave van V8/je eigen beeldscherm: soms zien kleuren er op je werkvlak er anders uit dan de kleuren van het gekozen garen zelf. Het is daarom altijd handig om op een stalenkaart te kijken, of op het garen zelf, als je dat in je voorraad hebt. Bij dit borduurmotief heb ik al voor bepaalde kleuren gekozen, wat ik overigens altijd kan wijzigen als ik iets ‘anders’ wil maken. Soms krijg ik een opdracht om een bepaald (zelf ontworpen) borduurmotief te maken maar zijn de kleuren niet wat men zoekt: snel wijzigen en de gewijzigde optie als nr. 2 of nr.3 bewaren (dus niet de originele overschrijven!). Op de afbeelding hierboven zie je de 10 kleuren/klosjes Sulky Rayon 40 die ik ga gebruiken.

De maat van het borduurwerk heb ik bij ‘Hoogte’ gewijzigd in 150mm, waardoor de breedte op 137mm komt. Het aantal steken is nu 35.969: een groot borduurwerk dus. Dat vraagt straks om een goede versteviging, en ‘TIJD’, want ook al staat er op mijn afdrukvoorbeeld dat het motief in iets minder dan 1 uur geborduurd kan worden, ik zet mijn machine altijd op ‘links-van-het-midden’ qua snelheid: liever extra langzaam borduren zonder verstoringen, dan te snel en draadbreuk….

Het definitieve borduurmotief heb ik bewaard in mijn map: hierna heb ik via ‘Bestand’ op de menubalk boven een ‘Afdrukvoorbeeld’ opgeroepen: daarbij zie ik alles netjes staan: de gekozen borduurring (Large Oval Hoop) waar het motief nét binnen de rode lijnen past, zie je op het linkerblad. Ik heb de afmeting van deze afbeelding op 75% staan, om de Keltische Paradijsvogel in z’n geheel te kunnen bekijken.
(Overigens: ik heb de optie ‘garens’ aangeklikt, om niet alleen de garens apart te zien qua kleurnummer, maar ook een tweede lijstje met het verbruik per garen/kleur – vind ik handig. Vandaar dat je 2x een kleurenlijstje ziet).

Wil je het borduurmotief op ware grootte bekijken, dan moet je het afdrukvoorbeeld op 100% zetten. Je kunt wijzigingen voor je afdrukvoorbeeld doorvoeren door op de bovenste balk op ‘Opties’ te klikken, en dan onderaan bij ‘Zoomen’ het getal in het vakje van 75 veranderen in 100. Omdat je in dit geval 4 pagina’s zou krijgen om de vogel op te zetten, klik ik rechts op ‘Liggend, waardoor er meer op één A4tje past. Je ziet een speciaal tekentje van ‘overlap’ links en rechts op de afbeelding staan, zodat je na het printen de papieren goed op elkaar kunt leggen. Dit is handig als je de juiste afmeting moet gebruiken om zo’n borduurmotief te positioneren in de borduurring, op de te borduren stof.

Als extra mogelijkheid heb ik dit borduurmotief ook alleen bewaard met de outlines: zo kan ik ook een borduurwerk maken met alleen de zwarte lijnen. Zo kan ik meerdere mogelijkheden van mijn ontwerp benutten.

USBstick in de computer gezet. Via ‘Bestand’ (menu balk boven) en klikken op ‘Schrijf naar kaart/machine’ wordt een menu geopend, waarbij ik klik op ‘EXP’, wat voor mijn BERNINA770QE de geschikte extensie is om te gaan borduren…

waarna er 3 bestanden op de USBstick gezet worden: een ,exp voor het borduurmotief, een .inf met alle informatie voor de borduurmachine en een .bmp, de afbeelding. Pas als deze 3 bestanden op je USBstick staan, kun je dit overbrengen naar de borduurmachine. Ze zijn alle 3 nodig.

Versteviging ingespannen (Filmoplast), bovenlaag eraf geknipt zodat de plaklaag vrijkwam, leuk batik stofje er op geplakt, en dan het borduurmotief op het scherm gezet vanuit de USBstick.

Bij het ophalen van het borduurmotief op de B770QE bleek dat het motief toch iets te groot was om op de Large Oval Hoop te borduren. Ook al lijkt het er op je beeldscherm/in V8 prima uit te zien – binnen de ‘rode’ lijnen – de praktijk kan toch anders uitwerken. Ik zoek altijd alle hoeken van de borduurring op, ter controle. In dit geval kon ik klikken op de pijltjes wat ik wilde, maar er gebeurde niets. Dat is meestal het teken dat je motief toch nét te groot is.

Ik heb het motief teruggebracht tot 96%: je kunt dit niet teveel doen op je machine: enorme verkleiningen worden niet goed verdicht, want op een bepaald moment gaan alle steken op elkaar staan – beter vantevoren dan in V8, waar per verkleining het stekenaantal direct aangepast wordt.
Ik had natuurlijk ook een grotere borduurring kunnen nemen, maar ik had alles al ingespannen… dan maar op deze manier.

Als alle instellingen goed zijn, kan de eerste kleur opgezet en geborduurd worden: je kunt alles op het scherm van de B770QE volgen…

en natuurlijk ook goed bekijken op het werkstuk zelf.

Zo laat ik alles – kleur voor kleur – borduren. Na het borduren het teveel aan versteviging achterlangs (voorzichtig) wegtrekken en met een katoenen doek ertussen even strijken of opspannen (hoewel er nauwelijks verstoringen rondom het motief zijn). Omdat ik op dit moment nog geen bestemming voor deze Keltische Paradijsvogel heb, leg ik dit borduurwerk in een map, wachtende op een toekomstige opdracht.

Nu heb je een kijkje gekregen in de ‘keuken’ van het ontwerpen: dagen achter elkaar of ‘tussen de bestellingen door’ ben ik met alles bezig. Heel leuk en afwisselend werk, omdat ik allerlei technieken gebruik om een project te maken, en de berichten via deze Blog kan doorgeven.

Kijk je de volgende keer weer mee?

Borduurgroeten
Sylvia Kaptein
Sylvia’s Art Quilts Studio

*Deze Keltische Paradijsvogel is mijn eigen ontwerp (Copyright!) en dient alleen als voorbeeld voor het te volgen proces: het is niet toegestaan dit ontwerp op enige manier over te nemen.