Knoopsgaten: noodzakelijke en makkelijke objecten, die je meestal/voornamelijk via je naaimachine maakt: soms volledig geautomatiseerd, soms helemaal uit eigen hand. Knoopsgaten worden gebruikt om knopen door te halen, maar ook zijn ze prima geschikt als sierobject (hoewel niet iedereen daaraan denkt). De term ‘Buttonholing’ is in de vorige les besproken: werken met ‘preset’ knoopsgaten.
Hoe wordt een knoopsgat opgebouwd? De meeste knoopsgaten bestaan uit een strook Satijnsteken, die rondom het gat/de sleuf in het midden gevormd wordt. Bij de start van het knoopsgat = onder of boven, afhankelijk van de instelling, worden extra (tack)steken gemaakt, om het begin vast te zetten, daarna gaat een basislijn van steken de maat aangeven (achteruit of vooruit, ook weer afhankelijk van de instelling/de machine), waarna de Satijnsteken daar overheen gezet worden. Onder en boven wordt een trens gemaakt, en aan het eind worden nog een paar (tack)steken gemaakt, om te voorkomen dat de steken van het knoopsgat op dat punt los kunnen laten. Afhankelijk van de toepassing van het knoopsgat wordt de ruimte van de sleuf open geknipt, om de knoop door te laten (gebruik) of dit wordt dicht gelaten (sierobject).
Een knoopsgat kan recht zijn, maar ook in druppelvorm (sleutelgat) gemaakt worden, afhankelijk van het materiaal of het doel waarmee het gemaakt moet worden. Nu kun je dus een knoopsgat maken door het knoopsgatenvoetje (de knoopsgat-sledevoet #3A) van je (BERNINA)naaimachine te gebruiken (ik heb een pracht exemplaar bij mijn BERNINA770QE), maar veel leuker is om ze zelf maken via de BERNINA Borduursoftware V8: er zijn verschillende mogelijkheden om knoopsgaten hun vorm te geven.
Na het openen van V8 in de Borduur Canvas, zie je in de linker kolom bij ‘Digitaliseer’ twee opties voor het maken van knoopsgaten staan:
Een knoopsgat = digitaliseer een enkelvoudig knoopsgat met alle noodzakelijke steken. Klik met je linker muisknop om een knoopsgat te kunnen plaatsen op je werkblad, klik met je rechter muisknop op deze button en een menu ‘Object Eigenschappen’ wordt geopend op het tabblad ‘Soort Knoopsgat’. Dat laatste heb ik als eerste gedaan: zie afbeelding hierboven.
Bij het menu zie je 9 verschillende knoopsgaten(vormen) staan: op volgorde van rij/links naar rechts zijn dag:
Standaard – de meest gebruikte algemene vorm. Bij het oproepen van dit menu staat deze optie standaard geselecteerd. Rechte transen onder en boven, en gelijkmatige Satijnsteken aan beide zijkanten. Dit knoopsgat wordt gebruikt voor werkstukken van dunne of middelzware stoffen: normaal gesproken wordt deze altijd verticaal opgezet: de dichte knoop komt dan halverwege het knoopsgat, waardoor er geen spanning opstaat.
Standaard smal – knoopsgat voor dunne stoffen en fijne knoopjes.
Rond – als standaard knoopsgat, alleen zijn de boven- en onder tressen rond. Meestal gebruikt voor verticale opzet, vaak om een lint of koord door te halen: in dat geval wordt de breedte bepaald door de breedte van lint of koord.
Uitrekken – knoopsgat langer maken
Heirloom – een knoopsgat met een nostalgische uitstraling, alsof deze met de hand gemaakt is. Je zou dit soort knoopsgaten kunnen gebruiken bij het maken van historische- of Cosplay kleding.
Rond einde – een knoopsgat met ronde afwerking aan de onderkant: geschikt om te gebruiken bij middelzware tot zware stoffen en sportkleding. Dit type knoopsgat wordt bijna altijd horizontaal op een kledingstuk aangebracht: als de knoop dicht is, dan zit die altijd bij het ronde uiteinde. Dat ondersteunt de knoop en voorkomt dat de opening van het kledingstuk wijkt.
Sleutelgat vierkant – een knoopsgat met bovenaan een rechte trens, aan de onderkant een oogje (zie verder sleutelgat rond). Meestal gebruikt bij horizontale opzet: ook te maken met een versterkend koord mee genaaid.
Sleutelgat rond – een knoopsgat met bovenaan een ronde trens, aan de onderkant een oogje. Gebruikt bij het maken van jassen en bij zware (geweven) stoffen. Het knoopsgat is zo gemaakt, dat de knoop plat op het werk ligt, zonder dat het knoopsgat vervormt.
Sleutelgat punt – een knoopsgat met bovenaan een puntige trens, aan de onderkant een oogje (zie verder sleutelgat rond)
Drie knoopsgaten bij elkaar: digitaliseer een rij knoopsgaten met alle noodzakelijke steken. Om deze optie te activeren, klik je met je linker muisknop op de button.
Daarnaast kun je via de linker kolom bij ‘CutWork’ ook nog de optie ‘Snij een knoopsgat spleet’ aanklikken, als deze optie geactiveerd is. Deze optie is zowel bij het maken van een enkel knoopsgat als bij meerdere tegelijk te gebruiken.
Om een enkelvoudig knoopsgat te maken, klik je dus op de Button ‘Knoopsgat’: er verschijnt een standaard knoopsgat op je werkblad. Herhaal het klikken als je meerdere knoopsgaten wilt maken. Gebruik Esc om het plaatsen van knoopsgaten te stoppen.
Als je direct een kniplijn aan wilt geven in het midden van dit knoopsgat, ga je naar ‘CutWork’ in de linker kolom, zorg dat het knoopsgat geselecteerd is, en klik op ‘Snij een knoopsgat spleet’. Een rode lijn met aan elke kant een zwarte node verschijnt: dat is de kniplijn. Je ziet dat deze binnen de open ruimte blijft, en niet helemaal tot aan de steken komt.
Meteen wordt rechts een docker geopend: ‘CutWork rand’. Bovenin de balk staat ‘Knippen’, maar als je op het pijltje rechts daarvan klikt, krijg je meer opties. Deze instellingen kun je dus nog wijzigen.Klik je bij het gemaakte knoopsgat met de kniplijn op de docker ‘Kleurenfilm’, dan zie je twee vakjes: het eerste is het knoopsgat, het tweede is de kniplijn. Bij het tweede vakje zie je links daarvan een symbool staan van de CutWork tool. Die moet je wel hebben om deze optie te kunnen uitvoeren (anders gewoon knippen of je tornmesje gebruiken). De CutWork tool is apart verkrijgbaar, maar ook via BERNINA CutWork software (DesignWorks), de aparte software.
Bij het Standaard knoopsgat staan de ‘standaard’ instellingen op 16.0mm splitlengte, Satijnsteek dichtheid 0.3mm en Hoek ‘Verticaal’ 90 graden’. Ik heb die instellingen even extreem gewijzigd om te zien wat er gebeurde: zodra je op één van de opties klikt, zie je bij het ‘voorbeeld’ rechts, groot in beeld, bij het tabblad, blauwe lijnen verschijnen, zodat je kunt zien WAT je gaat veranderen. Toen ik met de cursor van de muis op Splitlengte ging ‘staan’, verscheen er een blauwe aanwijzing, links van het voorbeeld knoopsgat.Splitlengte 30.0mm (altijd een punt gebruiken, geen komma), Satijnsteek dichtheid 1.5mm en Hoek Horiontaal 0graden. Eerst op ‘Toepassen’ geklikt, om te zien wat er gaat gebeuren (je klikt pas op OK als je het gewijzigde daadwerkelijk wilt doorvoeren = standaard instellingen zijn dan ongewijzigd). En dan ziet het knoopsgat er totaal anders uit.
Zo kun je knoopsgaten helemaal instellen en bewerken, en uiteindelijk als borduurmotief bewaren, via ‘Opslaan als…’, waar het een ART80 ontwerp wordt. Pas als je het op je USBstick laat schrijven, krijgt het een format voor je borduurmachine.
Wil je in één keer meerdere knoopsgaten op een rij zetten, klik dan op ‘Knoopsgaten’ (het icoontje met 3 knoopsgaten), waardoor het menu ‘Knoopsgat instellingen’ verschijnt. Vul het aantal knoopsgaten in wat je direct wilt zien, en klik op OK.
Bij de eerste klik zie je de contouren/zwarte omlijning van één knoopsgat. Trek de cursor van de muis naar rechts, waardoor de rij van het gekozen aantal knoopsgaten kan ontstaan, en je daarvan de contouren ziet. De rode lijn is de onderlijn, waarop ze gezet worden.
Zodra je dan klikt op je werkblad, komen ze als knoopsgat in beeld: voordat je klikt zie je ook een vakje met ‘Lengte en Hoek’, zodat je – voordat je klikt en vastzet – dit kun verschuiven tot de afstand onderling die je wilt. Ik heb er 7 op een rijtje gezet.
Via de docker ‘Kleurenfilm’ zie je dat alle knoopsgaten als groep bij elkaar staan. Ze zijn per slot van rekening nu allemaal in één kleur geplaatst. Wil je dat wijzigen, selecteer dat vak dan, en klik bij ‘Bewerken’ in de linker kolom op ‘Opsplitsen’ (dat moet geactiveerd staan): je kunt nu de knoopsgaten, of zelfs delen daarvan, een andere kleur geven. Als je per deel een kleur wilt selecteren, klik je op dat onderdeel van een knoopsgat, als je het hele knoopsgat een andere kleur wilt geven, gebruik je ‘Selecteer’ en trekt er een selectie rechthoek omheen. Klik op het vakje van de kleur die je wilt hebben en voilà!
Kijk eens hoe leuk dat staat! Zo kun je daadwerkelijk knoopsgaten op een jasje of ander kledingstuk zetten, maar ook op een sierobject, al dan niet opengeknipt.
Ga fijn stoeien met alle mogelijkheden, zet knoopsgaten schuin door ze te selecteren en wijzig de hoek, gewoon omdat het kan. verander de vorm en kleur, geef ze een andere vorm, net zolang tot je tevreden bent. Zet ze op je USBstick en borduur ze met je borduurmachine.
Volgende keer weer een ander onderwerp, kijk je dan weer mee?
Borduurgroeten
Sylvia Kaptein
www.sylviasartquilts.nl
0 reacties