Er staan heel veel decoratieve steken in V8 die je kunt gebruiken om handgemaakte steken te imiteren. Oa. Blackwork en Candlewicking patronen zijn uitermate geschikt voor het maken van outlines en vulsteken. Kantwerk en andere patronen kunnen ook gebruikt worden: eigenlijk is er zoveel moois dat al beschikbaar is bij V8, dat je haast niets zelf zou hoeven maken.

Er zijn steken die voor het opvullen van vlakken gebruikt kunnen worden. Als je een borduurmotief aan het maken bent, gebruikt V8 de ‘huidige’ geselecteerde steken voor de gekozen methode voor digitaliseren. Je kunt dat overigens op elk gewenst moment wijzigen.

Zoals gezegd zijn er verschillende patronen met steken aanwezig, zoals Blackwork (meest rechtse afbeelding), Stiksteek, Steelsteek en Candlewicking. Outlines en vulsteken worden gemaakt via. de standaard steek instellingen. Je kunt ze vóór of na het digitaliseren met Object Eigenschappen wijzigen. Van gebruiksters kreeg ik de vraag om dit eens beter uit te lichten. Ook weer zo uitgebreid, dat ik dit via een paar lessen voor jullie uit ga werken.

Laten we met Blackwork beginnen: daar was de meeste vraag naar! Wat is Blackwork eigenlijk? Volgens sommigen was de oorspronkelijke naam ‘Spanish Work’, gebaseerd op de veronderstelling dat Catharine van Aragon veel Blackwork kledingstukken meegebracht had vanuit Spanje naar Engeland, toen ze trouwde met Hendrik VIII. Portretten van de late 15e eeuw en de 16e eeuw laten veel Spaanse onderkleding zien (waar vaak een deel zichtbaar van bleef, zoals manchetten, kragen ed – te zien op de afbeelding hierboven = detail van de kleding van Jane Seymour). In de tijd van Hendrik VIII is deze borduurkunst enorm ontwikkeld, borduren met zwart zijden garen op wit linnen, waarbij niet alleen stiksteken werden gebruikt maar ook de zo bekende Holbein Steek (genoemd naar Hans Holbein de Jongere – 1497-1543 – die als ‘Hofschilder’ tijdens Hendrik VIII veel koninklijke portretten heeft gemaakt.

Deze steek was zodanig opgezet dat de voor- en achterkant van het borduurwerk gelijk waren. Door in allerlei richtingen te werken is het mogelijk om ingewikkelde patronen te borduren, waarvan sommigen lijken op kantwerk. Voor koninklijke personen werd gewerkt met een zwarte zijden draad, op fijn linnen. De gewone bevolking gebruikte deze techniek dan vaak ook om kantwerk na te bootsen: het échte kant (oa. uit Brussel) was immers voor hen niet te betalen. Men noemde Blackwork dan wel ‘Poor man’s lace’- armeluiskant. Als je dan met de genoemde borduurtechniek – waarbij het patroon op de boven- en onderkant van de stof hetzelfde patroon liet zien – een alternatief kon maken, dan leek het of je toch nog van ‘goede doen’ was. Goedkopere stoffen werden als basis gebruikt en alleen de zichtbare delen van bv. een hemd = manchetten en kraag, werden zo geborduurd.

Later  ook aan het hof van Elisabeth I, tot diep in de 17e eeuw, was deze borduurtechniek enorm populair, waarbij niet alleen kragen, kapjes en manchetten via deze borduurtechniek werden ontwikkeld, maar ook mouwen en fronts van kleding en zelfs kussens en andere huiselijke versierselen. Kijk eens naar de afbeelding hierboven, hoe rijk dat er uitziet. Denk je eens in dat je zo’n kledingstuk met de hand moest borduren, hoeveel uren/dagen/maanden daar in ging zitten…

Het Blackwork dat je via V8 kunt maken, is niet gebaseerd op tweezijdig werk, maar bedoeld om op de bovenkant/voorkant van het werk een vergelijkbaar borduurwerk te maken. Het wordt via twee icoontjes geactiveerd die je op de Steken taakbalk kunt vinden:

Blackwork outlines (omlijningen) – als je met de cursor van je muis op het icoontje met de twee kruisjes gaat staan, zie je de tekst: Maak ornament van ambachtelijke randen. De naam is afgeleid van de zwarte zijden draad van oudsher gebruikt wordt in deze vorm van borduren. Rechts-klik voor instellingen.

Je kunt verschillende randen gebruiken voor motieven waarbij je de outlines met speciale steken wilt maken, of een lijst voor bv. monogrammen.

Blackwork fills (vulsteken) – de tekst geeft aan: Maak vullingen voor Blackwork ontwerpen. Deze naam….. enz, verder dus dezelfde tekst als bij de outlines.

De meest eenvoudige Blackwork fills gebruiken simpele steken om een complex motief te maken, zowel geometrische als meer natuurlijke vormen. Door bv. in je borduurmotief verschillende Blackwork fills te gebruiken kun je meer licht en donker effecten bereiken.

Voor zowel de Blackwork outlines als de Blackwork fills klik je dus met je rechter muisknop op het betreffende icoontje, waarna een menu geopend wordt. Bij de Blackwork outlines is dat ‘Object Eigenschappen’ waarbij je de omlijning type kunt wijzigen, het patroon kunt kiezen en de grootte en steekspatiëring kunt veranderen. Je ziet rechts van deze opties een lijn staan met steken die op dat moment geactiveerd zijn: bovenstaande afbeelding geeft aan dat steek B (Blackwork) 0001a geselecteerd is. Er zijn totaal 83 verschillende motieven.
Klik maar eens op ‘Selecteer’ bij ‘Patroon’ waar het nummer te vinden is, en scroll dan naar beneden tot je alles bekeken hebt. Als je een motief wilt gebruiken, klik je op dat motief, dan op ‘Toepassen’, en daarna op ‘OK’. Ik heb motief B0007a gekozen.

Daarna heb ik via ‘Digitaliseer'(linker kolom) gekozen om een rechthoek te maken, en deze heb ik op mijn werkvlak gezet. Zodra het tweede punt van de rechthoek door klikken op je werkblad gezet is, verschijnt een prachtige Blackwork rechthoek/lijst.

Ook dmv. ‘Open vormen vrije stijl’ bijvoorbeeld kun je leuke motieven maken, door op een punt van je werkvlak te klikken en dan te slepen met de muis in een krul. De gekozen Blackwork steek wordt doorlopend gemaakt, totdat je de muisknop loslaat.

Probeer dit gewoon uit: gebruik verschillende steken en verschillende vormen om te digitaliseren, en kijk wat het wordt. Zet bv. eens verschillende cirkels neer, iedere keer met een andere Blackwork steek – klik eerst op het icoontje met je rechtermuisknop om een nieuwe steek te kiezen, voordat je een figuur tekent.

WEET JE OVERIGENS NOG HOE JE EEN PERFECTE CIRKEL TEKENT? Gebruik ‘Ellips’ bij ‘Digitaliseer’ en klik 1x o je werkblad, klik daarna op ‘Enter’ zodat je niet 2x op je werkvlak hoeft te klikken, maar V8 zelf een prachtige cirkel maakt, met goede verdeling betreft de motieven.

Geef elke figuur een eigen kleur, door ze te ‘Selecteren’ met het icoontje daarvoor, en klik op een kleur bij de Kleurenbalk. Zo zou je je kunnen voorstellen dat – als je zo’n cirkel op een mooie stof zet, je de stof langs het Blackwork kunt afknippen/afwerken en je snel een kleedje kunt maken, bv. voor een cadeautje.

Bij Blackwork fills klik je ook met je rechter muisknop op het icoontje, en het menu ‘Object eigenschappen’ voor vulsteken wordt geopend. Ook daar kun je kiezen voor diverse soorten patronen (ook 83 verschillende) maar hierbij krijg je de mogelijkheid om alles voor het vlak dat dit gaat opvullen te wijzigen.
Zo heb je de afmeting X, afmeting Y, rotatie hoek, Kolom spatiëring, Rij spatiëring en compensatie.

Ik kies weer voor een willekeurige steek, trek een rechthoek via ‘Digitaliseer’ en het vlak is gevuld.

Bij alle borduurwerken die je gaat maken met Blackwork omlijning of Blackwork vulling moet je wel bedenken dat er een redelijk aantal steken gemaakt gaat worden: fijne steken die in patroon gezet worden: natuurlijk wel afhankelijk van de dichtheid van je patroon. Als ik bij deze rechthoek het stekenaantal bekijk, komt het neer op 4.431 steken, afmeting rechthoek van dit voorbeeld is 7 x 8 cm. Wil je een groter vlak vullen, dan wordt het aantal steken natuurlijk ook verhoogd.

Trek maar eens aan een zwarte node op een hoek, als je de rechthoek geselecteerd hebt, om zo de rechthoek snel te vergroten. Ik heb hem even op 12,5 x 14,3 cm gezet, waardoor het stekenaantal op 13.678 komt, maar het motief nog net zo fijn weergegeven wordt. Dat is het mooie bij V8: stekensoort blijft hetzelfde, maar het patroon wordt evenredig aangepast.

Zodra je dit gedaan hebt, zie je dat het ‘3D Globe (wereldbol)’ icoontje op de Steken taakbalk geactiveerd is. Dat betekent dat je direct zo’n effect op de steken kunt zetten.

Klik op het icoontje en voilà! Snel een bijzonder effect dus.

Bij alle borduurwerken die je gaat maken met Blackwork omlijning of Blackwork vulling moet je wel bedenken dat er een flink aantal steken gemaakt gaat worden: fijne steken die in patroon gezet worden. Zelf zet ik altijd een nieuwe naald in de borduurmachine, als ik dicht borduurwerk laat maken: soms kies ik dan voor een naalddikte 70, afhankelijk van de materialen waar de steken op geborduurd gaan worden.

Tijd om er zelf weer mee te ‘spelen’. Laat je ervaringen weten via de Community van deze blog, of via mijn speciale FaceBook site voor de BERNINA Software V8 gebruik(st)ers.

Volgende keer deel 2 betreft decoratieve steken in V8: kijk je dan weer mee?

Borduurgroeten
Sylvia Kaptein
www.sylviasartquilts.nl

Bron: Foto’s, informatie en geschiedenis betreft Blackwork Wikipedia.