Ook over de Stipple Fills bij de BERNINA Borduursoftware V8, kreeg ik vraag of ik dat wat beter uit kon leggen. Dus in dit 3e deel van de decoratieve steken kijk ik naar de 3 icoontjes op de Steken taakbalk, wat je ermee kunt doen.

Wat is ‘Stippling’ eigenlijk? Dat is het ‘maken van een werkstuk waarbij het patroon gemaakt wordt door een variatie aan kleinere en grotere stippen. Oorspronkelijk bij het maken van schilderijen en gravures’*, zoals je op de afbeelding hierboven ziet, maar ook bij het maken van een quilt. Bij het laatste werd/wordt Stippling als opvulling gebruikt voor de ‘negatieve ruimte, d.i. het vaak grotere vlak/deel van de quilt dat de achtergrond vormt van motieven. Door de achtergrond met kleine steekjes in soms doorlopende meanderende figuren te quilten (plat te maken), komen de motieven meer naar voren en vormen een reliëf, waardoor ze meer opvallen. Op de afbeelding hierboven zie je hoe kleine steekjes met de hand gemaakt zijn.

Met de mooie (BERNINA) machines van tegenwoordig maken we dit soort opvulwerk met de machine, in allerlei patronen. Dan noemen velen het ‘meanderen’, waarbij krullende figuren gemaakt worden om het oppervlak in alle richtingen zoveel mogelijk vast te zetten/te stabiliseren. Dit wordt meestal uit de vrije hand gequilt, maar soms ook via patronen, of met de borduurmachine.

Dit zijn de icoontjes: links de Stipple Run Fill om vlakken te vullen met een meander patroon binnen een rand.

Klik op het icoontje, klik daarna bij de linker menu balk bij Digitaliseer op bv. Rechthoek, en ‘teken een rechthoek’. Zodra je de muis loslaat, staat er een rechthoek als vorm, waarin de Stippling alles opvult.

Iedere keer als je weer een rechthoek tekent, wordt ook deze vergelijkbaar opgevuld. Hier zie je dat ik drie rechthoeken op elkaar heb gezet. Ik vind het niet mooi als de steken over elkaar gemaakt worden,

dus ga ik de overlappingen verwijderen. Dat doe ik door eerst alles te ‘De-groeperen’ via  ‘Rangschikken’ (linker kolom/menu),  en dan bij ‘Bewerken’ te klikken op ‘Verwijder overlappingen’, zodra ik een rechthoek heb aangeklikt. Je kunt nu bij de docker ‘Kleurenfilm’, die ik iets vergroot heb om een duidelijker beeld te krijgen, zien dat elk vlak nu ‘los’ van de anderen staat.

Nu kan ik alle drie de vlakken ook een andere kleur geven, wat al een leuk werkstukje wordt.

Door via ‘Opnieuw vormgeven’ de vorm van een rechthoek te wijzigen, waarbij je op de zijlijnen kunt klikken en zo nodes kunt toevoegen om meer vorm te creëren (linker muisknop voor vierkante nodes voor rechte/hoekige lijnen, rechter muisknop voor ronde nodes voor ronde lijnen), kun je een totaal ander vlak maken, waarbij V8 het vulpatroon en het stekenaantal direct aanpast. Ik heb een grillige figuur gemaakt, en via ‘Kleurenfilm’, de docker rechts van je werkvlak, zie ik hoe het Stipple patroon gemaakt gaat worden. Stekenaantal is nu 1.555.

Via ‘Steekspeler’ zie je weer hoe het patroon wordt gemaakt. Een doorlopende lijn waarbij V8 zelf de meest logische volgorde kiest. Bij dit patroon worden alle steken achter elkaar gemaakt en niet onderbroken door eerst een ander deel van het vlak te vullen, zoals je bij de vorige les bij de Bobbeltjes steek wel kon zien via Steek speler.

Als je via ‘Toon Steken’ gaat kijken op een vergroot werkvlak, zie je dat de steken/naaldpunten (witte puntjes) onregelmatig zijn. Dat is bij ‘normaal’ Stippling niet het geval: daar probeer je zowel met de hand als met het vrij quilten via de machine zo regelmatig mogelijke steken te maken. Geen probleem, want er zijn zoveel steken per cm = 1 hokje, dat het niet op zal vallen.

Je kunt je afvragen of je deze stippling met een dun garen (bv. Wt 80 of Wt 100) gaat maken, als achtergrond borduurwerk, of met een dikker garen (Wt 40 of Wt 30). Denk er wel aan dat bij dikker garen de steken meer op elkaar komen te liggen, wat misschien een propperig effect geeft. Uitproberen weer…

Door via de rechter muisknop op het icoontje te klikken, krijg je weer het menu ‘Object Eigenschappen’,  waar je bij Steek Instellingen de steeklengte kunt wijzigen, het aantal uitvoeringen (1, 3, 5, 7 of 9), de Stippel instellingen oftewel Lusafstand en Gebruik Stik (Inset Step). Als je wat wilt wijzigen, moet je wel eerst het motief geselecteerd hebben, voordat je het menu oproept (= met zwarte nodes omringd).

De Steeklengte wijzig je om bv. rondere of scherpere figuren te maken. Bij het voorbeeld hierboven staat de steeklengte op 1.0mm, waardoor er meer steken in een vlak van 1 cm worden gemaakt. Je werkt dan wel met fijner garen: het aantal steken is nu 2.615.

Het aantal uitvoeringen betreft de herhaling van het aantal steken (op elkaar). Daarmee krijg je dus meer steken op elkaar. Via steekspeler heb ik dat even bekeken door het ENORM uit te vergroten. Als je voor ‘9’ kiest, worden er daadwerkelijk 9 steekjes op dezelfde plek gemaakt, voordat je naar de volgende steek gaat. Ik heb de Steekspeler op heel langzaam gezet, om dit te kunnen zien. Dit is flink dik, en heeft volgens mij alleen zin als je de steeklengte vergroot, anders krijg je écht veel verstoringen door de draden die op elkaar gezet worden. Maar goed, het kán.

Aanpassen van het aantal lussen geeft je de mogelijkheid om meer of minder lussen op een vlak te laten maken: standaard stond dat op 6.0mm, maar als ik daar nu eens 15.00mm van maak, ziet het er heel anders uit. Niet zo vol en minder mooi gevuld: er komen zelfs twee delen tegen elkaar aan. Maar het zijn minder steken: slechts 405.

Of juist meer lussen, bv. afstand 3.0mm. Dat maakt het werk een stuk dichter. Het stekenaantal is nu 4.289.

Het laatste bij Stipple instellingen = Gebruik stik (Inset Step) gebruik je als je de afstand van het figuur tot het daadwerkelijke stippling wilt vergroten of verkleinen. Standaard staat dit op 1, als ik het bv. op 5 zet, dan zie je dat de steken verder/weg van de rand staan. Het stekenaantal is nu 2.939.

Als ik het figuur dat ik het laatste heb gemaakt snel van andere steken wil voorzien, klik ik op het icoontje ernaast = Stipple Steelsteekvulling. Een leuke variatie op de gewone Stipple steken, maar wel met een groter stekenaantal: 4.830.

Een flink aantal zigzaggende lijnen zijn er dan te zien, zodat het werk meer opgevuld wordt dan bij gewone Stippling.

Door met de rechter muisknop op het icoontje te klikken, kun je in het menu dat verschijnt wijzigingen aanbrengen. Als je kijk bij ‘Type’, zie je dat de steken ‘Drievoudig’ gemaakt worden. Als je dat wijzigt in ‘Enkelvoudig’, zitten er niet zoveel steken op elkaar, en wordt het werk iets fijner van uiterlijk/minder dik.

En dan nog de Stippel Stiksteekvulling, wat het werk iets minder vol maakt, tussen de Gewone Stipple steken en de Steelsteekvulling in. Nu 4.690 steken. 

Dat is hier goed te zien.

Door met de rechter muisknop op het icoontje te klikken, kun je weer wijzigen aanbrengen. Handig is weer dat – zodra je met de cursor van je muis op één van de mm/% van de Steek instellingen gaat staan, je bij het rechter schemaatje van rode steken daar blauwe pijlen bij ziet staan, om aan te geven wat je gaat veranderen. Ga ook hier maar eens fijn mee stoeien…

Handigheidje: Als je het menu (via de bovenkant) wegschuift van je borduurmotief, kun je beiden tegelijk zien. Dan is het handig om bij elke wijziging/verandering eerst alleen op Toepassen te klikken, waardoor je de wijziging DIRECT ziet. Dit is dan niet definitief doorgevoerd. Zodra je op OK klikt, is dat wél het geval.

En kijk eens naar de linker menubalk, bij ‘Bewerken’: de optie ‘Opsplitsen’ is geactiveerd bij het werken met Stipple patronen. Je kunt de Stipple lijn direct bewerken door daar op te klikken, waardoor de lijnen rondom verdwijnen = een los motief geworden. Klik dan op elke Omlijningssteek die je wilt om de hele figuur te veranderen. Leuk!! Kijk maar eens hoe het er uit ziet als ik een Bolletjes steek laat maken (wel 13.381 steken). Zodra je éénmaal op ‘Opsplitsen’ hebt geklikt, is deze optie niet meer actief. Maar dat hoeft ook niet, want de lijnen rondom staan er immers niet meer…

En wat leuk als je voor een Fantasie steek kiest, bijvoorbeeld deze (steek 732 bij Heirloom). Als je hier geen inspiratie van krijgt… Totaal 8.011 steken.

Bij sommige steken moet je overigens even wachten, omdat het even kan duren voordat alles omgezet is. Dat was zeker bij de Verhoogde Satijnsteek Omlijning het geval, omdat er vanaf die omzetting 55.579 steken te maken waren. Je moet je dan ook afvragen of zoiets uitvoerbaar is, maar het blijft geweldig om uit te proberen.

Volgende keer weer een ander onderwerp. Kijk je weer mee?

Borduurgroeten
Sylvia Kaptein
www.sylviasartquilts.nl

Bron: Foto’s, informatie en geschiedenis betreft Stippling Wikipedia.