Eén van de handige functies in de BERNINA Borduursoftware V8 is het Mes. Je gebruikt het op objecten, delen daarvan of bij letters. Dat kan zowel om de mogelijkheid te creëren om van één van beiden de steekrichting te wijzigen, maar ook om de delen van elkaar te los te maken. Maar steeds weer blijkt dat veel gebruik(st)ers problemen hebben met het werken met het Mes, vandaar nog even een uitgebreide uitleg.

De functie ‘Mes’ wordt gebruikt om objecten langs een gedigitaliseerde lijn te snijden, waarbij de instellingen voor de steken en kleuren behouden blijven. meestal wordt het Mes gebruikt om grotere objecten in kleinere stukken te verdelen. Dat is belangrijk als je bij een object een gedeelte in een andere steekrichting wilt laten lopen. 

Laat ik met een eenvoudig voorbeeld beginnen. Ik teken een ovaal, en maak deze plat.

Met het ovaal geselecteerd, ga ik naar de linker kolom ‘Gereedschappen’, bij ‘Bewerken’ klik ik op ‘Mes’. De selectielijnen worden dikker: die dikke roze selectielijnen moeten er wel staan, omdat V8 het anders niet ziet om te snijden/bewerken.

De cursor van de muis is veranderd in een driehoekig mes: klik nu onder de ovale vorm op je werkvlak, en dan aan de andere kant op het werkvlak, en sluit af met ‘Enter’.  Je ziet (in mijn geval) een schuine selectielijn staan. Het object is nu in twee segmenten verdeeld. Beide segmenten zijn nu nieuwe objecten geworden met elk hun begin- en eindpunt, stekenhoek en alle nodes.

Je kunt nu op één van beide nieuwe objecten te klikken en deze wegslepen, waardoor je twee aparte objecten krijgt.

Ook kun je ervoor kiezen om beide ‘segmenten’ bij elkaar te laten staan, maar dan de steekrichting te wijzigen via ‘Opnieuw Vormgeven’- waar je een ‘Stitch Angle’ = lijn met 2 oranje nodes voor het bepalen van de hoek/richting van de steken, kunt gebruiken om de steekrichting anders neer te zetten. Selecteer hiervoor eerst een segment, klik dan op Opnieuw Vormgeven en je ziet nodes en (bij mij op de ‘punt’ bovenaan bij de ovale vorm) de genoemde lijn staan. Soms moet je het groene vierkantje van het beginpunt even wegschuiven om dat te kunnen doen. Zet hem naderhand wel terug!

Of je kunt heel eenvoudig nu de twee verkregen aparte objecten anders inkleuren en van andere vulsteken voorzien.

Zelfs een rechthoek heb ik helemaal in stukjes ‘gesneden’

En ook die weer van verschillende kleuren en vulsteken voorzien. Zo zijn er dus allerlei mogelijkheden.

Nu eens kijken hoe dat gaat als je een bestaand borduurmotief uit de BERNINA Borduurbibliotheek haalt, en die met het mes wilt bewerken. Daar moet je rekening houden met de bewerking(en) die gedaan zijn bij het digitaliseren van dat ontwerp, maar ook of een motief gegroepeerd is, en hoeveel Underlays er zijn. 

Ik heb motief ‘BE1009023.ART80 = een anker met vlaggen op mijn werkblad gezet. Als eerste heb ik het volledige motief geselecteerd, daarna via ‘Gereedschappen’, linker kolom, ‘Rangschikken’ ge-degroepeerd, omdat ik een deel met het mes wil gaan bewerken.

Nog steeds geselecteerd, daarna via ‘Gereedschappen’, linker kolom, bij ‘Bewerken’ op ‘Opsplitsen’ geklikt, zodat nu alle onderdelen apart aan te klikken/te bewerken zijn. Je kunt op een vakje bij de docker ‘Kleurenfilm’ klikken, en dan weer op ‘Opsplitsen’, maar als die laatste optie grijs is, heb je het maximale van opsplitsen bereikt.

Ik heb op het lange, middelste deel van het anker geklikt om deze te selecteren, en daarna bij ‘Bewerken’ op ‘Mes’. Er komt weer een dikkere selectielijn om dit gedeelte, wat betekent dat ik kan gaan snijden.

En dat lukte prima, je ziet de snijlijn goed staan. Bovendien is het onderste deel = afgesneden deel, nu apart geselecteerd (zie zwarte nodes).

Dat deel kan ik nu apart bewerken, van een andere kleur voorzien enz.

Wil je een deel van een borduurwerk met het mes bewerken, dan moet je dat deel eerst goed bekijken en eventueel weer de-groeperen en opsplitsen, net zover als het kan. Kijk ook naar onderliggende stekenrijen, bv. de rijen die gemaakt worden om van het ene deel van het borduurwerk naar het andere deel te gaan.

Om dat goed te kunnen zien, heb ik het linkerdeel, onderaan, van het anker geselecteerd = nog NIET ge-degroepeerd of opgesplitst. Daarbij zie ik dat er niet alleen een selectie wordt gemaakt van de boog maar ook van de punt, en dat er een gebogen lijn, in het midden van het motief loopt: dat laatste is de stekenrij die gemaakt wordt om van de ene kant naar de andere kant te gaan. Je kunt die natuurlijk verwijderen, maar eventueel ook even apart zetten = slepen. Bedenk wel dat deze rij weer teruggeplaatst moet worden, anders loopt het borduren niet goed. Dat moet ook in een bepaalde volgorde:

Om die volgorde te bekijken, klik je bij ‘Kleurenfilm’ het vakje bovenin links aan = ‘Toon objecten’. Omdat het onderste deel/links van het anker al geselecteerd was, kun je scrollen naar de vakjes waar je deze selectie bij elkaar als blauwe vakjes ziet staan.  Daarbij zie je dat de stekenrij het eerst gemaakt wordt, direct na de rechter boog: dat geeft al aan dat het een ‘overloopsteek’ is die je borduurmachine maakt om van de ene (verre) kant van een deel naar de andere kant te gaan. Dit is geen lange draad die afgeknipt kan worden, maar stiksteken, die naderhand door de Vulsteken bedekt zullen worden.

Allereerst dus weer even de-groeperen van dit deel van het anker, voordat er verder gewerkt wordt. Dan kun je al zien via Kleurenfilm dat niet alle vakjes meer geselecteerd = blauw zijn, maar alleen degene waar je op gaat klikken als je die wilt bewerken met het mes. Je ziet ook direct dat de stekenrij die van de ene kant naar de andere kant gemaakt wordt niet meer geselecteerd is. Dus kun je nu de ene geselecteerde sectie gaan bewerken.

Selecteer dus dat deel weer, en klik op ‘Mes’ bij ‘Bewerken’, linker kolom. Een dikkere selectierand komt rondom het object te staan.

Dan het mes over een deel van het object halen, eindigen met Enter en daar staan nu ineens twee kleinere objecten als vakjes in Kleurenfilm, en je ziet dat het object in twee stukken is verdeeld.

Ik heb zowel aan de linker kant als aan de rechterkant nu een apart geel stukje gemaakt (= vakje bij Kleurenfilm aanklikken/selecteren en andere kleur kiezen), en zie dan dat de drie geel gekleurde vakjes nu tussen de zwarte vakjes staan. Dit ga ik nog wijzigen, door deze helemaal naar onderen te schuiven (of de andere vakjes erboven).

Het snelste kun je dat overigens doen door bij Kleurenfilm het vakje ‘Toon Objecten’ weer aan te klikken, zodat je naar de ‘normale’ vakjes gaat, en alles wat gewijzigd is maar wel dezelfde kleur/hetzelfde kleurnummer heeft gekregen op elkaar te schuiven. Zo heb ik ervoor gezorgd dat alles wat geel is als allerlaatste geborduurd wordt. De volgorde is nu in orde!

NOG EVEN VOOR DE DETAILS: bij de laatste drie gele objecten is het mooi als het verticale deel óver de horizontale delen valt = als laatste geborduurd wordt. Klik daarvoor toch weer even op ‘Toon objecten’ bij ‘Kleurenfilm’, en check of dat vakje als laatste weergegeven wordt. Dan weet je zeker dat je borduurwerk mooi gemaakt wordt. Dat is ook weer een voordeel van V8: bij het échte digitaliseren kun je zelf heel veel bepalen, ook de werkvolgorde. In tegenstelling tot automatisch digitaliseren, waarbij V8 voor je kiest (wat je overigens ook nog vaak kunt bewerken).

Nog even een correctie: bij het doorlopen van alle vakjes – die klik ik stuk voor stuk aan om te zien of de volgorde werkelijk goed is – heb ik gezien dat de stekenrij voor het rechter deel/onderaan bij het anker ‘bovenop’ de vulsteken gezet zou worden = verkeerde volgorde. Dat kun je goed zien doordat hij ook écht bovenop ligt. Wijzigen kan, door het vakje aan te klikken, waardoor deze lijn geselecteerd wordt, en die naar boven te schuiven = bovenaan beide zwarte onderdelen gebogen stuk en punt van het anker, zodat deze als eerste gemaakt wordt.

Na het verschuiven zie je deze lijn niet meer, alleen de selectielijn (roze) = hij ligt er nu weer onder, zoals het hoort. Alles moet op een logische manier verlopen. Je kunt ‘Stekenspeler’ weer gebruiken om te zien of het borduurwerk/de kleuren nu op de goede manier gemaakt gaat worden.

Dit gewijzigde motief bewaar ik weer in mijn eigen map ‘Oefenmotieven’ in de BERNINA Borduurbibliotheek, voor latere bewerkingen/borduren.

Hopelijk heb je met deze les een beter inzicht in het gebruiken van het Mes gekregen, en kun je het vaker toepassen. Het blijft altijd opletten, hoe een object gemaakt is, en inzicht in borduurwerk krijgen is altijd belangrijk. Hoe meer je alles bekijkt, hoe beter je alles kunt toepassen. 

Volgende keer weer een ander onderwerp: kijk je dan weer mee?

Borduurgroeten
Sylvia Kaptein
www.sylviasartquilts.nl