BERNINA Corporate Blog –De bevrijdingsrok
In 2019 en 2020 herdenken we dat 75 jaar geleden de Tweede Wereldoorlog tot een einde kwam. Het het Westlands museum zou in april een tentoonstelling starten over de oorlog, maar vanwege het coronavirus is dit uitgesteld.
Na afloop van de Tweede Wereldoorlog kwam mevrouw Mies Boissevain-van Lennep uit Amsterdam met een initiatief: het naaien van een bevrijdingsrok. Deze mevrouw heeft vanwege haar verzet tegen de nazi’s in kamp Vught en concentratiekamp Ravensbrück gezeten. Ze kwam na de oorlog met het idee om van bij elkaar gesprokkelde lapjes, die uit de oorlog waren overgebleven, een rok te naaien. Deze rok stond symbool voor de wederopbouw van ons land en het gezamenlijk dragen van deze rok zou het saamhorigheidsgevoel van de vrouwen versterken.
Men gebruikte restjes stof en kleding die voor de drager een symbolische waarde hadden, zoals stukken van kleding van in de oorlog overleden familieleden. Ook konden in de rok data en namen worden geborduurd met een emotionele betekenis.
Voorwaarden
De rok moest aan een aantal voorwaarden voldoen:
- De oude kleurrijke lapjes moesten op een oude rok worden genaaid.
- De zoom moest altijd bestaan uit effen gelijkbenige driehoeken met daarop de datum ‘5 mei 1945’ en de data van nationale feestdagen waarop de rok gedragen werd.
Omdat het coronavirus een forse inperking van onze bewegingsvrijheid betekent, doet het museum een oproep aan iedereen die een leuk tijdverdrijf zoekt, om in de maanden april en mei een hedendaagse bevrijdingsrok te naaien en die te dragen op het moment dat het virus is overwonnen en er weer aandacht kan zijn voor onze zwaar bevochten vrijheid, 75 jaar geleden. Het museum verbindt er ook een wedstrijdelement aan. Meer daarover kun je lezen op hun website.
Bronnen (en meer informatie over de bevrijdingsrok):
–Westlands museum
Voorbeeld van een oude bevrijdingsrok bron: www.modemuze.nl
bron: Bevrijdingsrok van Ettina Bos uit Winschoten met Poolse en Nederlandse vlag. Bruikleen particuliere collectie. Foto: Heinz Aebi, Groninger Museum. www.dvhn.nl
De hedendaagse bevrijdingsrok-sew along
Het initiatief om een hedendaagse bevrijdingsrok te naaien, kwam ik vorige week tegen op Facebook. Ik vond het een leuk idee om in de tijd dat ik vanwege de coronacrisis thuiszit een hedendaagse bevrijdingsrok te naaien. Daarom heb ik mij via het museum ingeschreven om de richtlijnen per e-mail te ontvangen. Ik weet niet of ik ook daadwerkelijk naar de activiteit toe ga (ik woon er niet bepaald in de buurt). Ik doe niet mee voor de wedstrijd, maar omdat ik het zo’n leuk idee vind.
Doen jullie ook mee? In drie blogs laat ik jullie zien hoe ik stap voor stap mijn rok genaaid heb.
De richtlijnen voor de hedendaagse bevrijdingsrok zijn niet exact hetzelfde als die van Mies Boissevain-van Lennep. Je hoeft geen oude kleding te gebruiken, je mag ook lapjes vilt, wol, katoen, tricot, etc. gebruiken. De techniek mag je ook zelf bepalen. Je hoeft de lapjes dus niet op een bestaande lap te naaien. Maar in de richtlijnen staat wel dat het wel leuk zou zijn om de effen punten (gelijkbenige driehoeken) erin te verwerken.
Zelf heb ik voor het naaien van de bevrijdingsrok geen oude kleding gebruikt. Ik heb een grote bak met restjes tricot gepakt. Restjes die ik voornamelijk heb gebruikt voor kleding voor mijzelf. Restlapjes van kleding waar ik blij van word. Stofjes die met Nederland te maken hebben (fietsen, zwanen, caravan/kamperen, bloemen), restjes met retro bloemen, etc.
Het patroon
Je mag helemaal zelf weten wat voor model rok je gaat maken: rechte rok, A-lijn, halve cirkel, hele cirkel, etc. Ik heb gekozen voor een halve cirkelrok. Patroon: Joy lady skirt.
Het patroon heeft een optie om de rok uit 8 delen te maken. Ik heb één zo’n patroondeel in 11 stukken verdeeld. Als eerste heb ik drie gelijkbenige driehoeken aan de zoomrand getekend. Vervolgens heb ik alle andere vakken getekend. Let erop dat je in alle vakjes een ‘recht-van-draad-lijn’ tekent, zodat je weet hoe je ieder patroondeel op de stof moet leggen.
Mijn patroondeel heb ik digitaal getekend en vervolgens geprint, maar je kunt het patroondeel ook op patroonpapier overtrekken en zelf met liniaal te driehoeken en vlakken tekenen. Daarna trek je ieder patroondeel nogmaals afzonderlijk over en voeg je aan alle kanten naadwaarde toe. Let op! Voeg bij de patroondelen aan de onderzijde van de rok zoomwaarde toe. Nummer alle patroondelen en maak een schets van jouw ontwerp, zodat je later weet welke patroondelen je aan elkaar moet naaien. Aan de onderkant van de driehoeken die met de punt omhoog staan heb ik 2 cm zoomwaarde toegevoegd. De driehoeken die met de punt naar beneden staan, krijgen alleen naadwaarde. In mijn volgende blog leg ik uit hoe je die punten moet naaien.
Teken drie gelijkbenige driehoeken langs de zoom
De 11 patroondelen en een bak vol restjes tricot. Op ieder patroondeel staat een ‘recht-van-draad-lijn’.
Het knippen van de stofjes
In deze blog heb je het verhaal achter de bevrijdingsrok kunnen lezen. Daarnaast heb je een ideeën hoe je het patroon kunt tekenen en kunt verdelen in vlakken. In mijn volgende blog laat ik jullie zien hoe ik de stoffen heb geknipt.
Doen jullie mee?
Voor meer informatie:
Het patroon dat ik gebruik:
Ik heb een tentoonstelling over kleding in de 2e wereldoorlog gezien in het Verzet museum in Amsterdam. Er was daar ook veel aandacht voor de bevrijdingsrok en die van Mies Boissevain zelf. Het is eigenlijk een heel tragisch verhaal. Haar 2 zonen zaten in het verzet en zij zijn beide omgekomen in 1943. In de bevrijdingsrok die Mies Boissevain zelf gemaakt had, had zij dan ook herinneringen aan hen verwerkt. Zo waren de namen en de sterfdatum van beide zonen geborduurd op een restant van een kledingstuk van hen. Erg indrukwekkend.
Hallo Titia,
Dat klopt, het is inderdaad een heel tragisch verhaal.
Ik had het gelezen in de bronnen die ik geraadpleegd had.