Dat machinaal borduren ontzettend leuk is wist ik al vrij snel nadat ik er kennis mee maakte. Maar toen ik erachter kwam dat je je niet hoeft te beperken door de grootte van je borduurraam – en dat je dus gerust hele kledingstukken kon borduren- werd het voor mij nóg leuker. Het fenomeen waarbij je voor één borduurontwerp meerdere ‘hoopings’ nodig hebt heet ‘multihooping’. Het voordeel van multihooping is dat de grootte van je borduurraam geen obstakel hoeft te zijn voor je borduurontwerp. Het nadeel is dat het meer tijd kost en geduld vereist én als je niet nauwkeurig werkt ga je het terugzien in het eindresultaat. 

Mochten jullie de uitdaging van het multihooping met de V9 software aan willen gaan, lees dan vooral verder! In deze blog beschrijf ik het proces van een borduurontwerp dat ik al maakte in 2020 en door middel van multihooping (één van de gereedschappen in de BERNINA V9 borduursoftware) dit ontwerp uitborduurde op een zomerjurk. Mijn inspiratie haalde ik uit de – hoe kan het ook anders?- Inspiration. Het was een simpel patroon van een linnen jurk met op het bovenstuk geborduurde bloemen uit de borduurcollectie van embroideryonline.com ‘12351 Flores de Mexico’. Tegelijkertijd leerde ik de BERNINA borduursoftware net kennen en leek het mij een leerzaam project. Want ik wist: naast het digitaliseren moest ik ook gaan multihoopen om dit project tot een geslaagd einde te brengen.

Jurk en borduurpatroon uit de Inspiration.

Stap 1: borduurbestanden uitzoeken

Het flores de mexico bestand bestaat uit 20 bestanden. Ik zocht de bestanden uit die ik wilde gebruiken voor mijn ontwerp. Het ontwerp uit de Inspiration vond ik erg mooi, maar wilde het wel anders, precies zoals ik het mooi vond.

Borduurpatronen ‘Flores de Mexico’.

Ik tekende eerst op het papieren patroon met potlood om een beeld te krijgen van wat ik ongeveer wilde. Daarna rankschikte ik de borduurbestanden in de software. Het ging nog vooral om de esthetiek en niet per se om of het allemaal goed pastte op mijn patroon, die stap komt hierna.  

Achterpand jurk (bovenstuk)

Stap 2: ontwerpen in de borduursoftware

In deze stap ging ik het ontwerp echt aanpassen op het patroon dat ik had. Daarvoor moest ik bepaalde ijkpunten van mijn jurkpatroon aangeven in de borduurcanvas. Op deze manier bepaalde ik mijn werkgebied. Ik begon bij het voorpand en zette een verticale 0-lijn. Dit stelde de middenvoorlijn van de jurk voor. Om zulke stippellijnen te plaatsen klik ik op de meetlat rondom je canvas. Er verschijnt een geel tabje. Als je dubbelklikt op deze tab kun je de positie binnen de canvas aangeven. Voor de 0-lijn kies je dus 0. Je kunt je patroon van je kledingstuk op bepaalde cruciale punten opmeten en dit overnemen met deze gele lijntabs. Zo kun je goed voorbereid aan je borduurontwerp beginnen.

Voor de achterkant van mijn jurk deed ik hetzelfde.

Vervolgens kun je één helft aan de linker – of rechterkant van de middenvoorlijn ontwerpen en daarna kun je alles spiegelen naar de andere kant. Hierbij ga je als volgt te werk. Eerst selecteer je al de bloemenpatronen die je wilt spiegelen. Hierbij kan het handig zijn om Polygoon select te selecteren waardoor je gericht kunt selecteren. Je klikt steeds met je linkermuisknop om het te selecteren gedeelte heen. Op het laatst klik je op Enter.

Dan klik je met je rechtermuisknop op het geselecteerde en selecteer je Group.

Je klikt dan de groep weer aan en je drukt op Ctrl C en Ctrl V. Je hebt nu twee groepen. Dan klik je weer op een van de groepen en met je rechtermuisknop klik je en selecteer je ‘Mirror’. Je kunt kiezen om te spiegelen over de X- of de Y-as. Vervolgens haal je bij de X-positie boven in de balk het minnetje weg, zodat de tweede gespiegelde groep precies op dezelfde afstand vanaf de 0-lijn wordt geplaatst aan de andere kant.

Nog een andere optie om te checken of je borduurpatroon wel goed past op je papieren patroon is om de borduurcanvas op 100% te zetten en je papieren patroon voor je beeldscherm te houden (als het goed is schijnt je papier een beetje door). Hierdoor kun je het borduurontwerp erdoorheen zien. Je kunt dan checken of je ontwerp qua afmetingen/rangschikking klopt (zie foto hieronder).

Stap 3: multihooping 

Eerst selecteer je bij ‘select a hoop’ het borduurraam dat je wilt gaan gebruiken. Vaak komt het er op neer dat je de grootst mogelijke hoop erbij pakt. In mijn geval was dat de megahoop. Met de megahoop hoefde ik ‘maar’ 4 hoopings te doen, met mijn oval hoop was dat 8. Dat scheelt dus nogal.

Vervolgens selecteerde ik ‘automatisch hoopen’. Deze functie is handig om te kijken of deze automatische hooping de goede is en ten tweede om een beeld te krijgen van het aantal hoopings dat je ongeveer zult gaan doen.

In mijn geval deed de software niet wat ik wilde. Hij plaatste de borduurramen dusdanig dat de bloemenpatronen gesplitst werden. Dit kon ik zien bij Preview hoopings (onder het gereedschap Multihooping). Als ik een van de kaders aanklikte (linkermuisknop en vervolgens vasthouden), kon ik zien wat er per hooping uitgeborduurd werd. Dit wilde ik niet, want de kans is zo groter dat je toch een onregelmatigheid gaat zien in je borduursel.

Ik wilde juist dat er steeds HELE bloemenpatronen uitgeborduurd worden per hooping. Ik ging dus (zoals wel vaker) handmatig aan de slag. Eerst verwijderde ik bij Delete hoop alle hoopings. Vervolgens klikte ik op Add hoop. En nog eens en nog eens, totdat ik erachter kwam dat ik 4 hoopings nodig had. Dit is vooral zelf goed kijken en uitproberen om erachter te komen wat de meest efficiënte manier van multihooping voor jouw project is. Je kunt een hoop selecteren, verplaatsen, er dubbel op klikken en hem daarmee draaien.

Tijdens het verplaatsen van de hoop merk je dat alles wat binnen de hoop past en uitgeborduurd kan worden groen is. Alles wat (net) buiten de hoop valt wordt zwart. Handig dus om zo te checken of alles klopt.

Stap 4: groeperen

Nu ik dus weet welke groepen bloemenmotieven binnen 1 hoop vallen, is het nu tijd om de bloemenpatronen te groeperen per hoop. Waarom is dat nodig? Omdat de software nu nog denkt dat hij eerst 1 kleur in het volledige ontwerp kan uitborduren, dan de volgende kleur volledig, etc. etc. Ik zou dan in theorie steeds moeten wisselen van hooping 1, 2, 3 en 4. Dit is praktisch niet te doen natuurlijk. Dus ik moet duidelijk maken aan de software dat de machine straks eerst één hooping moet uitborduren met alle kleuren, dan de tweede hooping met alle kleuren, etc. Dat doe ik door de motieven te groeperen en vervolgens te ordenen op kleur (dus alle geel bij elkaar, alle groen, etc.).

Als je nu een groep selecteert in je canvas, dan wordt ook het geselecteerde gedeelte bij Kleurenfilm rechts in je scherm in de kleur omlijnd van de hoop waarmee de geselecteerde groep wordt uitgeborduurd. Zie de afbeelding hieronder, deze groep wordt met de rode hoop uitgeborduurd. Kijk uiteindelijk even bij stitch player hoe alles wordt uitgeborduurd en check of dit klopt.

Stap 5: basting stitch markers

Er mist nog een laatste belangrijke stap: het plaatsen van basting stitch markers (afkorting vanaf nu: bsm). Ik ga het ontwerp uitborduren op de bovenkant van de jurk. Maar hoe weet ik nu welk gedeelte van de stof ik waar moet inspannen? Dat doe je met behulp van de bsm. Die plaatst je in elke hoop op de enige lijn die ‘traceerbaar’ is op mijn stof, namelijk de MV-lijn (de 0-lijn in mijn digitale ontwerp). Ik plaats de bsm met de tool onder Digitaliseren. Ik plaats steeds twee bsm van dezelfde kleur binnen elke hoop. In Kleurenfilm zorg ik vervolgens dat elk paar bsm als eerste uitgeborduurd wordt per hooping. Bij elke nieuwe hooping (en ook helemaal aan de start) borduurt de machine dus eerst de bsm uit (op de versteving en niet op de stof!). Je lijnt de stof met de MV-lijn precies uit op de bsm.

Hieronder zie je het definitieve borduurontwerp voor de voor- en achterkant van de jurk, inclusief alle bsm. 

Dit was een behoorlijk intensief, lastig en grootschalig borduurproject voor mijn doen! Maar dit is ook het project waar ik nog steeds het meest trots op ben. En ik ben er zo blij mee en vind het supermooi geworden. Even voor de duidelijk: ik begon zo’n vier jaar geleden met dit project en schreef er toen ook een blog over (dat gaat meer over het borduurproces in het algemeen). Hieronder nog wat foto’s van het eindresultaat (zie ook mijn instagram voor meer beeldmateriaal):

Vooraanzicht jurk.

Achteraanzicht jurk.